NOVAS PANORÁMICAS DE CHANTEIRO

NOVAS PANORÁMICAS DE CHANTEIRO

FOTO: Jorge Pita González

O "Campo de María Juana"

FOTO: Jorge Pita González

FOTO: Jorge Pita González

FOTO: Jorge Pita González

Coa tala neste verán dos altos eucaliptos, quedou libre unha balconada na estrada que vai desde o Cruceiro ata Montefaro, a que se coñece como a estrada dá Balsa.
Así pois, desde este lugar pódense sacar novas vistas de Chanteiro, cousa que xa fixeron varios.
Esta zona está enriba do que se coñece como "O Campo de María Juana".

 A moitos lugares se lles chama "campos", porque efectivamente así  eran de herba curta e de firme pisado e duro. E así temos en Chanteiro

o "Campo dá Rega", o "Campo do Punxeiro", o "Campón do Rei", O Campo dá Virxe", "Campo raso", ....
"María Juana", a quen atribúese o campo do seu nome, era unha velliña pequena, que eu coñecín po-los anos cincuenta do pasado século e vivía na casa de "Manecilla" que casase con "Dolores de Cané", moi preto do "salón La Palmera". Ela era a que daba nome a este campo do que estamos a falar.

O "Campo de María Juana", poboado de piñeiros e castiñeiros, liso e chairo de terra negra e areosa, cuberto de herba curta e con felgos, era un remanso para o recreo e lecer.

Alí se facían comidas e merendas dos forasteiros cando as "Festas de Chanteiro".

Os rapaces construían cabanas con ramallos e piso alfombrado con felgos secos.
E logo se xogaba ao agocho, o quedaches, a pillar, a billarda e a un xogo que lle chamabamos "mans arriba".

Tamén asábanse castañas no outono. E servía ademais o "Campo de María Juana" como acampada de xitanos e outros nómades como eran as "compañías de titiriteiros e comediantes", que instalaban alí os seus campamentos, tendas e carromatos en grandes tempadas.

Nas noites do verán, acercábanse a este campo as parellas de mozos, no descanso do baile do "Salón A Palmeira" e tamén durante as "Festas dá Mercé", e alí entre carantoñas e arrumacos chegábase ata algo mais lonxe, e pode que debido a este feito algunhas parellas tiveran que  adiantar o casamento antes dos nove meses.

A sombra dos piñeiros, nas tardes do verán, era un bo lugar para o lecer, tirados no chan ou cunha manta ou hamaca poñerse a ler e degustar  unha merenda con empanada e viño.

Durante boas tempadas das tardes estivais, fixeron uso desto unha entrañable familia que lles dicíamos os Inspectores, porque efectivamente  era un matrimonio de Inspectores do Ensino de Lugo.
Eran todos de talla de gran altura, tanto a parella formada por D. Ubaldo Ruíz e súa Doa Elisa, como tamén os catro fillos.

Estes fillos botaron raíces en Chanteiro, onde veñen tódolos veráns, e algúns ata teñen chalés na Praia de Chanteiro, residindo tamén todo o ano ou boa parte de el.
Namorounos a paz de Chanteiro e a súa praia.

Delo  dá idea, entre outras cousas, un marabilloso escrito de colaboración no ano 54 na "Revista dás Festas" escrito por D. Ubaldo Ruiz, co suxírente título de:
"Loa e defensa da Praia de Chanteiro", que incluímos aquí.

A Balsa e Bouzoa

FOTO: Jorge Pita gonzález

FOTO: Jorge Pita gonzále

Seguindo avanzando desde este "Campo de Mariajuana", chegamos xa á zona do Cal, coa súa fonte e lavadoiro que reciben a auga do val da frondosa Balsa.
Todos estes nomees Cal e Balsa están relacionados coa auga que forma un regato que no inverno se tornaba en torrencial e que movía as paletas de varios muíños de auga, dos que aínda recordo as súas edificacións na Cachenería, en casa de Isolina e Paco de Pego e máis abaixo, xa preto da estrada na casa de Antonio de Coira. O río continuaba e aínda segue polas Regueiras ata desembocar na  Praia.

Nas Regueiras existía outro muíño de auga comunitario, onde ían moer os veciños asociados por quendas.

Seguindo a Balsa para arriba crúzase a estrada militar de Montefaro e continúa o monte por Bouzoa, coroando a altitude cunha gran pedra ovalada que se divisa desde abaixo en Chanteiro e que se coñece co nome de "O Ovo do Carrizo".
En todo este fermoso val, crecían especies arbóreas autóctonas como robles, carballos, haxas,loureiros, salgueiros, ameneiros, castaños e piñeiros.
Agora, lamentablemente están infestados de eucaliptos, nunha espesura tal, que é imposible introducirse entre eles.

Tamén se prodigaba unha fauna de lebres, coellos, ardillas, perdices, paspallás e vistosos paxaros e aves.
Recordo, con nostalxia claro, escoitar deste lugar unha sonora melodía de cantos de paxaros digna de inspirar ao mesmísimo Vivaldi.

Sobre todo na primavera e en abril, que era cando aparecía o cuco ou cuclillo que varias veces ao día lanzaba o seu sonoro cu-cú, cu-cú, que resoaba no val, acompañado tamén das rulas e outros paxaros menores.

Pero entre a fauna, tamén estaba o zorro ou raposo que facía os seus escárceos e escabéchanas nos galiñeiros.

O meu avó, Manolo Rebón, contaba que nas longas tardes de verán, o raposo púñase no alto de Bouzoa e gritaba cara abaixo:

- ¡ Ei, dá Cachenería !
- Votar as ghaliñas fora,

E os aldeáns contestábanlle:

- E a tí que che importa, cabrón !

E  el respondía:

- ¡Ai !, a min nada ......, e por elas, que non comen.